Afgelopen zaterdag 2 september werd tijdens de Vrienden van de Vecht-dag, tevens de Jaarvergadering van de Vechtplassencommissie (VPC), de Ton Stork Vechten voor de Vecht-penning 2017 uitgereikt aan
Wim Weijs
Daarbij werd de volgende laudatio uitgesproken door de VPC-voorzitter Charlotte Smit:
De Vechtplassencommissie reikt eens in de twee jaar de Ton Stork Vechten voor de Vecht-penning uit aan iemand die zich bijzonder heeft ingezet voor de kwaliteit van de Vechtstreek. De Vechtstreek is van grote waarde en een beschermer ervan is een penning waard. Twintig jaar geleden heeft Elisabeth Varga voor de VPC een penning ontworpen in de vorm van een waterlelieblad met daarin de bekende tekst van één van de eersten die de waarde van de Vecht onder woorden bracht: Constantijn Huygens. Hij schreef vanuit Den Haag aan zijn Vechtvriend Johan Huydecoper, ‘Heer van Maarsseveen’:
Ick sit op Hofwijck, staegh aen Goudestein, en denk, en vliede van mijn’ Vliedt om voor uw’ Vecht te vechten
De eerste penning werd in 1999 uitgereikt aan Ton Stork, de scheidend voorzitter van de VPC. Vandaag mag ik de tiende penning uitreiken.
Vanaf 1936 bewaakt de Vechtplassencommissie de landschappelijke, natuurhistorische en cultuurhistorische waarden van de Vechtstreek. Dat doen we door te adviseren, voor te lichten en door de overheid kritisch te volgen. De VPC wist het al bij haar ontstaan: om een gedegen standpunt te kunnen innemen in bestuurlijke discussies en voor lezingen etc. moet je beschikken over de meest recente kennis van het ontstaan van het landschap in de Vechtstreek en de wisselwerking tussen de handelende mens enerzijds en de natuur en het landschap anderzijds. Al vroeg in haar bestaan stelde de VPC een commissie in voor het inventariseren van de biologische waarden. Met universiteiten en wetenschappelijke instituten werd in de vorige eeuw veel waardevolle kennis opgebouwd en gebundeld. De VPC heeft diverse boeken en nota’s uitgegeven, soms van meer dan regionale waarde en te beschouwen als wetenschappelijke naslagwerken. Denk bijv. aan het werk van Westhoff over de plantengemeenschappen van de Botshol, het theekoepelboek van Bart van de Berg en het boek over de stinzenflora van Piet Bakker. Bij deze laatste twee was Evert Boeve de ongeëvenaarde fotograaf. In de laatste jaren legden wij het accent op lezingen, excursies en kenniswandelingen. In het kader van de leergang Vechtologie behandelden zo’n 24 gerenommeerde sprekers de thema’s landschap, natuur, water, cultuurhistorie en kunst in Vechtstreek. De vraag naar kennis is blijvend. Processen als eutrofiëring, inklink en de veranderende agrarische bedrijfsvoering hebben grote invloed op de biologische waarden. Nieuwe kennis hiervan is nodig om richting te kunnen geven aan de natuurontwikkeling in de Vechtstreek. In 2009 vernamen we dat iemand werkte aan een door de KNNV uit te geven standaardwerk over natuur en landschap van de Vechtstreek. Het zou mooi zijn als dit boek in het kader van het lustrum in 2011 kon worden uitgebracht. Dat was ambitieus maar met enorme inzet van de auteur lukte het toch. In de schitterende uitgave behandelt de auteur de vele inventarisaties die in opdracht van Natuurmonumenten waren uitgevoerd maar ook uiterst nauwkeurig het ontstaan van het landschap van de Vechtstreek. Met het boek Natuur en Landschap van de Vechtstreek werd de lijst van hoogwaardige uitgaven over de Vechtstreek weer uitgebreid. De samenwerking tussen de auteur en de VPC smaakte naar meer. De auteur werd een vaste spreker in het kader van de leergang Vechtologie, en werd een zeer gewaardeerde adviseur van de VPC. Met zijn diepgaande kennis van de natuurwaarden van het gebied heeft hij namens de VPC grote invloed gehad bij de ontwikkeling van het aanstaande Gebiedsakkoord voor de Oostelijke Vechtplassen. Daarin worden afspraken vastgelegd voor het realiseren van natuurdoelen en recreatiewensen. Zo’n deskundige en kritische kracht hadden we nodig in het veld van belanghebbenden met uiteenlopende en soms tegenstrijdige wensen zoals die van watersport, horeca, wonen. Ook de initiator van dit gebiedsakkoord, de Provincie Noord-Holland, uitte veel waardering voor de kennis en inbreng van de toekomstige penninghouder, en nu zal ik de naam onthullen: Wim Weijs.
Dames en heren, uit het voorgaande zal u duidelijk geworden zijn dat de VPC weinig moeite had met het vinden van een kandidaat voor de penning 2017. Wim Weijs heeft een enorme hoeveelheid kennis toegevoegd aan wat al bekend was over de biologie van de Vechtstreek. Kennis die up-to-date is en die nu en in de komende jaren van groot belang is voor het ontwikkelen van het beleid op het gebied van de natuurbescherming van de Vechtstreek.
Natuur & landschap van de Vechtstreek – geschiedenis van het Utrechtse Vecht gebied