Commissie voor de Vecht en het Oostelijk en Westelijk Plassengebied VPC
> Opgericht 1936, stichting sedert 1940
> Postbus 5347 - 1380 GH Weesp - - vpc@vecht.nl
Jaargang 11, Nummer 2
Oktober 2012
  Met in deze editie de volgende onderwerpen:




VECHTOEVERS
WERKEN AAN DE VECHT; VRIJWILLIGERS GEZOCHT!
VRIENDEN VAN DE VECHT
SAMENWERKEN AAN UTRECHT-WEST
DE NOORD-HOLLANDSE GEBIEDSCOMMISSIE
BLOEMENDALERPOLDER 2012
DE WEESPER SCHANSEN
DE GROENE VENEN 40 JAAR
HELIHAVEN BREUKELEN
HISTORISCHE BUITENPLAATSEN EN LANDGOEDEREN
LEERGANG VECHTSTREEK
BOEKEN EN PUBLICATIES
WEBSITES
LEDEN VECHTPLASSENCOMMISSIE
AGENDA
VECHTPOSTZEGELS
DONATIES VRIENDEN VAN DE VECHT
COLOFON
VECHTOEVERS

Vechtoevers, zien en gezien worden’ genomineerd voor de Bronzen Troffel

Op de Open Monumentendag reikt de gemeente Stichtse Vecht jaarlijks de Bronzen Troffel uit voor de beste restauratie. Dit jaar stond die dag in het teken van ‘Groen van Toen’. Daarom zijn 4 ‘groene’ restauratieprojecten genomineerd: de boomgaard van Gunterstein, de overplaats van Sterreschans, de kas van Slot Zuylen en ‘Vechtoevers, zien en gezien worden’.

De jury had veel waardering voor het initiatief van de Vechtplassencommissie om – inmiddels al weer vier jaar – de visuele relatie tussen de Vecht en haar oevers te herstellen. Met hulp van vrijwilligers van knotgroepen uit de hele provincie Utrecht heeft zij delen van de Vechtoever ontdaan van opschot. En er zijn ‘streefbeelden’ ontwikkeld, voorzien van cultuurhistorische informatie, die eigenaren en overheden kunnen inspireren om zelf aan behoud en ontwikkeling van waarden van de Vechtoevers te werken. Deze zijn samengebracht in het boekje ‘Vechtoevers, zien en gezien worden - hoe houden we onze Vechtoevers mooi?’.

Wij hebben de prijs niet gewonnen, want er was ook kritiek: het was de jury opgevallen dat niet alle eigenaren hadden meegewerkt, zodat er geen eenheid was ontstaan. En er was de kritiek dat verschillende trajecten waar al was gewerkt, weer waren dichtgegroeid. Het is natuurlijk leuker om te winnen, maar wij zijn het eens met deze kritiek. Eigenlijk zijn wij er ook blij mee. Het geeft ons immers een extra argument om met de eigenaren en de gemeente in gesprek te gaan om er voor te zorgen dat zij het onderhoud blijvend gaan uitvoeren.

NB: Winnaar van de Bronzen Troffel 2012 werd Gunterstein in Breukelen; de historische kas van Slot Zuylen werd tweede.
WERKEN AAN DE VECHT; VRIJWILLIGERS GEZOCHT!

De rivier de Vecht is onze trots in het landschap. Een parelsnoer van cultuurhistorie en ecologie. Iedereen geniet ervan. Zowel vanaf het water als vanaf het land. De Vecht heeft enorme kwaliteiten, die op dit moment meer dan ooit onze aandacht verdienen. Er is veel werk voor nodig om de kenmerkende oevers, de buitenplaatsen, de hoogstamboomgaarden te onderhouden. Maar de subsidiemogelijkheden zijn beperkt. Enthousiaste vrijwilligers zijn daarom hard nodig! Landschap Erfgoed Utrecht gaat in samenwerking met de Vechtplassencommissie en Natuurmonumenten een nieuw vrijwilligersteam oprichten dat rond de Vecht aan de slag gaat.

Het nieuwe vrijwilligersteam zal nog in de winter van 2012 een opleiding krijgen om de werkzaamheden in het landschap op professionele wijze aan te pakken. De eerste prioriteit heeft het achterstallige onderhoud aan de oevers en oeverlandjes van de Vecht. In de meerdaagse gratis opleiding leert u alles over snoei- en zaagwerkzaamheden aan (knot)bomen en geriefhout, het werken met de bosmaaier of zeis en het herstel van vervallen oevers. Landschap Erfgoed Utrecht organiseert de opleiding in samenwerking met de Vechtplassencommissie en Natuurmonumenten. Daarnaast worden praktijkdagen georganiseerd en er wordt met lezingen ingegaan op de ecologie en cultuurhistorie, die de Vecht maakt tot wat zij vandaag de dag is. Na de winter kan het vrijwilligersteam zelfstandig verder werken.

Informatiebijeenkomst: op zaterdagochtend 27 oktober is er een informatiebijeenkomst voor alle geïnteresseerden. U komt dan meer te weten over de verschillende aspecten van het werken aan de Vecht. En uw vragen over het vervolgtraject worden beantwoord. Wilt u samen met anderen de Vechtstreek ook mooi houden voor de toekomst? Neem dan voor meer informatie of aanmelding contact op met Landschap Erfgoed Utrecht, werkaandevecht@landschaperfgoedutrecht.nl of tel 030 220 55 34.

Poster werken aan de Vecht
VRIENDEN VAN DE VECHT

Het was voor de Vrienden van de Vecht een betrekkelijk rustig jaar. Maar velen van u hebben deelgenomen aan een van de vele activiteiten die in de Vechtstreek georganiseerd worden in het kader van het Jaar van de buitenplaats. Zo was bijvoorbeeld de Nacht van de buitenplaats een geweldig succes: velen genoten van een vaartocht op verlichte boten en bootjes in de Vecht. De feestelijk verlichte buitenplaatsen vormden een sprookjesachtig decor. Het rustige en heldere weer maakte het tot een feest. Iets om te herhalen? Of woonde u dat mooie piano- en zangrecital in de “schapenschuur” van de buitenplaats Vreedenhorst in Vreeland bij?

De werkgroep die de Vrienden-activiteiten organiseert zoekt ondersteuning voor haar werk. Lijkt het u leuk om mee te helpen bij het organiseren van excursies, lezingen over en in de Vechtstreek, neemt u dan contact op met de voorzitter, Charlotte Smit. Dat kan via een email naar vriend@vecht.nl.
SAMENWERKEN AAN UTRECHT-WEST

Het nieuwe programma van de Utrechtse gebiedscommissie - van ILG-UVW naar ILG-UW.

Deze zomer is het definitieve gebiedsprogramma van Utrecht-West goedgekeurd door het provinciaal bestuur. Het programma besteedt veel aandacht aan het behoud en de ontwikkeling van natuur, duurzame water/bodemsystemen, versterken van de landbouw en het ontwikkelen van de recreatie. Het overgrote deel van de beschikbare middelen wordt hieraan besteed. In de commissie is, naast de gemeenten, LTO, de agrarische Natuurvereniging, de terreinbeheerders, de waterschappen, de Natuur en Milieufederatie Utrecht en 'de recreatie', ook de Vechtplassencommissie vertegenwoordigd. Deze zetel wordt ingenomen door Luuc Mur.

Aan het versterken van het landschap en de cultuurhistorie wordt aandacht besteed, maar er worden geen middelen voor beschikbaar gesteld. Om hier toch iets van de grond te krijgen zal veel creativiteit moeten worden ontwikkeld. De vertegenwoordiger van de VPC zal hier zijn uiterste best voor gaan doen! Het werk zal uitgevoerd worden in op te zetten stuurgroepen en werkgroepen. De meeste werkgroepen zijn nog niet samengesteld. Ook het Platform Vecht & Weiden heeft een vaste plaats gekregen in het nieuwe programma.
DE NOORD-HOLLANDSE GEBIEDSCOMMISSIE - ILG-AGV

Ook in de provincie Noord-Holland worden gebiedscommissies samengevoegd en gaat het aantal van 7 naar 4. Die voor 'ons' gebied, Amstel, Gooi en Vecht - AGV, blijft bestaan. Wel komt er een nieuwe voorzitter van de gebiedscommissie, Henry Meijdam (http://nl.wikipedia.org/wiki/Henry_Meijdam), de oud-gedeputeerde die ons gebied goed kent. De lopende projecten van de gebiedscommissie (b.v. Groene Uitweg) gaan deel uitmaken van het Provinciaal Groenprogramma (PG). De provincie blijft doorgaan met het realiseren van de Ecologische Hoofd-Structuur (EHS), ook al zal dat meer tijd kosten en meer samenwerking vragen van de natuurbeherende organisaties.

Zie ook www.noord-holland.nl/ilg
BLOEMENDALERPOLDER 2012

Verschillende kranten en websites kopten de afgelopen weken: Groen licht voor woonwijk in Bloemendalerpolder. In de toelichting werd dan vermeld dat hier volgens het nieuwe akkoord - en de provinciale goedkeuring - tussen 2015 en 2025 bijna 3.000 woningen zouden kunnen verrijzen. Nog steeds geldt daarbij de oude voorwaarde dat twee-derde van het open veenweidegebied (robuust) groen blijft of water wordt. Met deze goedkeuring kan de ontwikkeling van woningbouw, recreatie en groen in de Bloemendalerpolder tussen Weesp en Muiden in principe beginnen. De gemeenteraad van Weesp heeft inmiddels met het nieuwe plan ingestemd en Muiden zal zich hier binnenkort over buigen. Anders dan in eerdere plannen is Noord-Holland nu geen projectontwikkelaar meer, maar de provincie blijft betrokken als toezichthouder en financier van alleen de groene elementen van de plannen. Dat laatste maakt dat wij de provincie - en in haar kielzog de betrokken gemeenten - nadrukkelijk kunnen en zullen houden aan die harde voorwaarde van twee-derde robuust groen in de polder tussen A1, Amsterdam-Rijnkanaal, de spoorlijn en de Vecht. In de plannen tot dusver was daarvan volstrekt onvoldoende terug te vinden. Het nu vastgestelde Ruimtelijk kader (globaal inrichtingsplan) zal de basis zijn voor de komende bestemmingsplannen van de betrokken gemeenten. Het is de verwachting dat die volgend jaar zullen worden vastgesteld.

De belangrijkste afspraken zijn: er is plaats is voor maximaal 2.750 woningen; een deel van de woningen is bereikbaar voor lagere inkomens; de woningen worden zo ver mogelijk van de A1 gebouwd (deze wordt verlegd) en zo dicht mogelijk bij het treinstation van Weesp; 2/3e van het gebied wordt groen en aan de noordkant van de bebouwing komt een robuuste groenstructuur; aan de Vechtoever en op de Bredius-locatie worden geen woningen gebouwd

Zie: http://www.vecht.nl/wiki/index.php/Bloemendalerpolder

DE WEESPER SCHANSEN - ZIEN EN GEZIEN WORDEN

In Weesp is nogal beroering ontstaan over de plannen om - in navolging van de vorig jaar 'gerestaureerde' Nieuwe Achtkant, ook de andere onderdelen van de Weesper vesting onder handen te nemen: de Rooseboom en de Draaierschans, gelegen aan de westkant van de Vecht, tegenover de Nieuwe Achtkant. Verlokt door het uitzicht op een aanzienlijke provinciale bijdrage in het kader van ILG-AGV (investeringsprogramma landelijk gebied) hebben B&W aan de landschapsarchitect Harry Derks de opdracht gegeven om ook voor deze schansen een restauratieplan te ontwikkelen. De verwachting is daarbij dat beter zichtbare vestingwerken het stedelijk schoon aantrekkelijker zullen maken voor een toenemend toerisme. Bij de presentatie van de plannen door de landschapsarchitect kort voor de zomer, bleek er zeer veel weerstand tegen de plannen te bestaan (en het door de wethouder gewenste draagvlak geheel te ontbreken). De kaalslag die er eerder op de Nieuwe Achtkant heeft plaatsgevonden en de oprichting aldaar van een angstwekkend betonnen kunstwerk dat verschillende vestingtijden moet verbeelden, heeft de Weesper bevolking wantrouwig gemaakt jegens de nieuwe plannen. Het lijkt erop alsof de Weespers meer hechten aan de bestaande begroeiing op de andere schansen die een parkachtige functie vervullen in de stad, dan aan een 'historische reconstructie' van de randen van die schansen. Getuige een recente uitgave over het onderwerp 'Beplantingen op verdedigingswerken' (zie de rubriek verschenen boeken) valt er zelfs op dat historische streefbeeld het een en ander af te dingen. Het mag dan ook worden verwacht dat de gemeenteraad deze plannen dit najaar naar de onderste laden zal doorverwijzen. Laten we het hopen. Zie: http://www.vecht.nl/wiki/index.php/Vesting-Weesp
DE GROENE VENEN 40 JAAR - VAN KREEKRUGGEN, LEGAKKERS EN LEPELAARS

Ter gelegenheid van het 40-jarig bestaan van de gelijkgestemde vereniging voor natuur- en milieuvereniging De Groene Venen in Vinkeveen verzorgde het VPC-lid de heer Luuc Mur een interessante lezing over de ontstaansgeschiedenis van het landschap in Vinkeveen en Waverveen. De geschiedenis van dat gebied begint ongeveer 10.000 jaar geleden. Vanaf dat moment zijn er resten van die geschiedenis in het huidige landschap te herkennen. De ontwikkeling van De Ronde Venen is een van de meest dynamische van Nederland. Zeeafzettingen, verlandingen, veenvorming, ontginningen en turfsteken, alles is er terug te vinden. Met veel landschapsbeelden, luchtfoto’s en kaarten illustreerde Luuc Mur deze ontwikkeling. Aan het slot legde Luuc Mur een link naar het convenant dat onlangs is gesloten met de bewoners van de Polder Groot-Mijdrecht Noord over de inrichting van deze polder. Met dit convenant wordt beoogd 50 jaar rust in het gebied te bereiken. Volgens Luuc Mur is dat in dit gebied geen haalbare kaart: de dynamiek blijft de mens daar bezig houden. Wie geïnteresseerd is in deze materie kan een kijkje nemen op de website www.vensteropdevecht.nl. Kies de ingang Historie en volg de toelichtingen via de tijdbalk bovenin.
HELIHAVEN BREUKELEN

Enige tijd geleden is de bevoegdheid tot het afgeven van luchtvaartregelingen van de rijksoverheid verlegd naar de Provincies. In dat kader moesten bestaande vergunninghouders bij de provincies opnieuw een aanvraag doen. Dat is aan de orde voor een helihaven op een buitenplaats in Breukelen. De Vechtplassencommissie is van mening dat het gebruik van helikopters slechts in uitzonderlijke gevallen toegestaan behoort te worden. Dit in zijn algemeenheid maar zeker in een bijzonder gebied als de Vechtstreek rond Breukelen met zijn nabije natuur- en recreatiegebieden. De Vechtplassencommissie heeft daarom een zienswijze ingediend tegen het voornemen om een vernieuwde luchthavenregeling voor de betreffende helihaven af te geven. Inmiddels is bekend dat het College van Gedeputeerde Staten van de provincie van mening is dat de helihaven er op basis van de regelgeving kan blijven. De Vechtplassencommissie houdt de besluitvorming in de provincie in de gaten en zal zich zonodig blijven verzetten tegen onnodig helikopterverkeer in de Vechtstreek.
HISTORISCHE BUITENPLAATSEN EN LANDGOEDEREN - IN STAND HOUDEN LOONT!

De provincies Utrecht, Overijssel en Gelderland hebben het bureau Witteveen en Bos opdracht gegeven onderzoek te doen naar de ‘Economische betekenis van historische buitenplaatsen en landgoederen’ in deze provincies.

De provincies zijn actief met de instandhouding van dit cultureel erfgoed en willen voor de toekomstige programma’s beter weten wat daarvan de economische en maatschappelijke betekenis is. Dit onderzoek beantwoordt de vraag hoe de lusten zich tot de lasten verhouden, of waarom zouden provincies overheidsgeld besteden aan de instandhouding van buitenplaatsen en landgoederen? Het antwoord is heel duidelijk positief. Gestaafd door cijfers, blijkt dat de aanwezigheid van deze buitenplaatsen en landgoederen, de horeca en middenstand stimuleert door de komst van meer bezoekers en het woongenot in de omgeving positief beïnvloedt door het natuurschoon van de goed onderhouden parken en tuinen. De belangrijkste baten (er zijn er meer): de recreatieve beleving en het woongenot komen ten goede aan de gehele maatschappij. Het is dus legitiem om er gemeenschapsgeld aan uit te geven. Het geld van de gemeenschap komt dan namelijk ook weer ten goede aan de gemeenschap. Uiteraard is het hierbij ook van belang dat de maatschappelijke baten de kosten overstijgen, of op zijn minst evenaren. De kosten/baten analyse is veel meer dan 1. Ter vergelijking; de meeste infrastructuurprojecten waarin het rijk investeert, hebben een veel lagere ratio. Deze komt vaak maar net boven de 1, de grens waarbij een investering loont.

Het rapport en een samenvatting kunt u vinden op de VechtWiki - Elisabeth Ruijgrok
LEERGANG VECHTSTREEK

Voor 2013 staat een Leergang over de Vechtstreek op het programma. De Vechtplassencommissie bereidt deze nu voor. De leergang wordt een meerjarige serie lezingen en excursies over vele facetten van de Vechtstreek. We gaan u modules aanbieden over de natuur, het landschap, water, economie en bewoners. Het uitgangspunt zal zijn een beschouwing van de huidige kwaliteiten en de verwachte ontwikkelingen. Daarbij zullen de processen in het verleden een onmisbaar referentiekader bieden. Houdt u het nieuws van de VPC in de gaten?
BOEKEN EN PUBLICATIES

Paleogeografie en bewoningsdynamiek tussen Vecht en Eem - een e-boek - geschreven door Sander Koopman en Anton Cruysheer, is hier op zijn plaats omdat het ook informatie bevat over het ontstaan en de ontwikkeling van de Vechtstreek. Deze publicatie, welke eerder in verkorte vorm in twee delen is verschenen in het tijdschrift TVE, biedt een actueel en zo volledig mogelijk overzicht van de geologische en archeologische ontwikkeling van het Gooi en omstreken sinds het Saalien. De grondslag wordt gevormd door de vele onderzoeken die de afgelopen jaren door vrijwilligers zijn verricht, zoals veldverkenningen, literatuurstudie, grondboringen en waarnemingen in bouwputten en andere ontsluitingen. Het boek zelf dan wel de teksten en afbeeldingen mogen vrij worden gebruikt en verspreid, mits voorzien van volledige bronvermelding.
Zie pdf http://www.vecht.nl/wiki/index.php/Vecht-eboeken

Beplantingen op verdedigingswerken, door Martijn Boosten, Patrick Jansen en Ido Borkent. Een belangrijk boek dat werkelijk een lacune vult in de beschikbare kennis rond het beheer van forten en schansen waar onze streek zo rijk mee is gezegend. Elders in deze nieuwsbrief komen plannen aan de orde rond het zichtbaar maken van vestingwerken, onder de noemer van 'historische reconstructie'. Deze studie maakt duidelijk dat in de hoogtijdagen van de Waterlinie en de Stelling van Amsterdam, eind 19de, begin 20ste eeuw, alle onderdelen van de verdedigingslinie volgens een ingenieus systeem beplant waren met bomen en struiken. Deze begroeiing diende als camouflage, gezichtsdekking, barrièrevorming en als leverancier van gebruikshout. Met behulp van beplanting werden de forten juist aan het zicht onttrokken, met behulp van schietwilg en Canadese en Italiaanse populier, maar ook es, els en esdoorn. En aan de randen, de oevers, werden veelal meidoornhagen aangeplant, en sleedoorn, gaspeldoorn en robinia. Gelukkig wordt deze natuurlijke begroeiing van vestingwerken nog steeds breed op prijs gesteld, nu niet meer om militaire redenen, maar vanwege landschappelijke schoonheid.
Zie: www.boek.nl/bekijkboek/9789053454480

WEBSITES

Venster op de Vecht:

Zoals het ontstaan van het cultuurlandschap van de Vechtstreek een proces is geweest van vele eeuwen, is ook het ontstaan van de website die dit cultuurlandschap verklaart vanuit de invalshoeken ‘Landschap’ en ‘Geschiedenis’ een voortdurend proces. Recentelijk zijn vele teksten in de site aangepast en van extra beeldmateriaal voorzien. Nieuw is dat alle afbeeldingen nu aanklikbaar en te vergroten zijn, wat een aanzienlijke verbetering betekent. Er wordt hard doorgewerkt aan het toevoegen van nieuwe informatie, suggesties zijn van harte welkom bij mur@vecht.nl en www.vensteropdevecht.nl.

Zicht op de Vechtstreek:

De Gebiedscommissie Utrecht-West heeft de toeristische pilot ‘Zicht op de Vechtstreek’ goedgekeurd. Aan een projectplan voor een vervolgopdracht wordt momenteel gewerkt. Op www.zichtopdevechtstreek.nl zijn diverse thematische fietsroutes door ons gebied te vinden, zowel op de computer thuis als op de smartphone onderweg. Op de google map zijn naast alle ‘landmarks’ van Venster op de Vecht nu ook punten toegevoegd als horeca en parkeerplaatsen. Zo wordt in één oogopslag duidelijk waar men de auto kan parkeren en van waaruit men het gebied op spierkracht kan ontdekken. De informatie is ook te vinden op twee elektronische zuilen, die geplaatst zijn op het gemeentekantoor van Stichtse Vecht en op Slot Zuylen.

LEDEN VECHTPLASSENCOMMISSIE

Soms moet de commissie afscheid nemen van zeer gewaardeerde leden die zich vaak jaren voor het werk van de commissie hebben ingezet. Gelukkig kunnen wij ook af en toe een nieuw lid verwelkomen, dit keer Bert Nagel uit Nederhorst den Berg. Als Vecht-bewoner en oud-wethouder in verschillende Vechtgemeenten, kan hij veel aan de expertise van de commissie bijdragen. Ook de eindredacteur van deze Nieuwsbrief is een nieuw gezicht in de commissie: Dirk Quaak. Vanzelfsprekend verwelkomen wij graag andere Vecht-vrienden die menen een eigen bijdrage aan het commissiewerk te kunnen leveren.
http://www.vecht.nl/wiki/index.php/Vechtplassencommissie

AGENDA

Zie voor de actuele Vecht-Agenda de VechtWiki: http://www.vecht.nl/wiki/index.php/Vecht-Agenda

VECHTPOSTZEGELS

Er zijn weer mooie Vechtpostzegels (nummer 1). U kunt velletjes met 10 postzegels (van 1 = nu 50 cent) bestellen via vriend@vecht.nl . Een velletje kost 6,50.


DONATIES VRIENDEN VAN DE VECHT

De stand van betalingen van de donaties-2012 is op dit moment (zonder een herhaald verzoek): betaald 265 & onbetaald 130. Twijfelt U of U de donatie al heeft betaald, dan volstaat een email naar vriend@vecht.nl met de vraag donatie 2012 al betaald?









COLOFON

Layout
vecht.nl


Eindredactie
Dirk Quaak
Postbus 5347
1380 GH WEESP
quaak@vecht.nl


Technische realisatie
Driebit, Amsterdam


Adres
Commissie voor de Vecht en
het Oostelijk en Westelijk Plassengebied
Postbus 5347 - 1380 GH Weesp
vpc@vecht.nl
of: Clarenburg 9 - 3621 GA Breukelen
vechtplassencommissie@hetnet.nl


Donateur = Vriend
Opgeven voor het donateurschap kan ook via http://www.vecht.nl/?goto=2.3.6
Per 2012 > € 15,- ING 256092 t.n.v. Penningmeester VPC te Vinkeveen


VechtVisie-Nieuwsbrief digitaal
Opgeven voor de VechtVisie-Nieuwsbrief in digitale vorm kan ook via http://www.vecht.nl/?goto=2.3.7